शेअर बाजार एक असे स्थान

माहीती भाग

शेअर बाजार एक असे स्थान आहे जिथे एका विशिष्ट कंपनीचे भाग खरेदी किंवा विकले जाऊ शकतात. हे किरकोळ किराणा दुकानासारखं आहे ज्यात आपण एखाद्या उत्पादकाला विशिष्ट रक्कम देवून खरेदी करता. शेअर मार्केटमध्ये, उत्पादन हे "कंपनीत वाटा" आहे आपण फक्त रक्कम अदा करा आणि त्या कंपनीत एक हिस्सा खरेदी करा

☝स्पष्टीकरण ण आपण  1000 रुपये भांडवल असलेली कंपनी सुरू केली आहे असे गृहीत धरले पाहिजे. आपली कंपनी चांगली कामगिरी करत आहे आणि त्याच्या निव्वळ मालमत्ता मूल्यात 1600 रु पर्यंत वाढ आता आपण त्याचा विस्तार करू इच्छित आहात. पण त्यासाठी, आपल्याला अधिक भांडवल आवश्यक आहे. आपण भांडवल कसा वाढवता ?. बरेच पर्याय आहेत. काही जण आपण एखाद्या बँकेकडून कर्ज घेऊ शकता किंवा आपण काही गुंतवणूकदारांना आपल्या कंपनीमध्ये गुंतवणूक करण्यास सांगू शकता. असे समजू की दोन गुंतवणूकदार आपल्या कंपनीमध्ये गुंतवणूक करू इच्छितात, 200 रकमेची बेरीज. प्रत्येक परंतु ते आपल्या कंपनीतील काही शेअर्सना विचारतील. लक्षात घ्या की आतापर्यंत आपण कंपनीचे एकमेव मालक आहात. पण जेव्हा ते आपल्या कंपनीमध्ये गुंतवणूक करतात, तेव्हा त्यांच्याकडे कंपनीमध्ये काही प्रमाणात मालकी असेल. त्याची पूर्ण आता आपली कंपनी नाही

     दुसऱ्या शब्दांत सांगायचे तर तुम्ही कंपनीचे तुमचे भाग विकून आणि भांडवल वाढवत आहात. आता आपल्या कंपनीची नेट अॅसेट्स 2000 रु पर्यंत वाढली. पैकी 1600 रु. तुमचे आणि 400 रुपये इतर असल्याने कंपनीमध्ये तुमचे भाग (1600/2000) * 100 = 80% आणि बाकीचे 20% कंपनीचे शेअर्स इतर गुंतवणूकदारांकडे आहेत.परंतु त्यांना तुमच्या कंपनीच्या समभागांची विक्री कशी करावी ??

हे सोपं आहे. आपण कंपनीच्या निव्वळ मालमत्तेचे मूल्य अशा भागांमध्ये विभाजित करता जे या प्रकरणात 2000 रु. आहे. असे समजू की आपण कंपनीला 200 भागांमध्ये विभागले आहे किंवा प्रत्येक भाग 10 रुर्स असलेल्या युनिटमध्ये आहे. मूल्य (हे 10 रुपये याला शेअर चे फेस मूल्य म्हणतात). आता आपण प्रत्येक गुंतवणूकदार 20 शेअर्स देऊ. अशाप्रकारे तुम्ही 160 शेअर्स धारण करता आणि बाकीचे 40 समभाग गुंतवणूकदारांकडून घेतले जातात.

     आता काही कारणाने गुंतवणूकदार 2 कंपनीतून बाहेर पडायचे होते. कसे ते करू शकता ?? तो त्या 20 शेअर्सची विक्री करू शकतो. तो व्यक्तींच्या एका गटाशी संपर्क साधू शकतो .... आपल्या कंपनीबद्दल त्यांना सांगा आणि आपली कंपनी किती चांगली आहे हे त्यांना सांगून आणि 25 रुपये किंमतीसाठी त्यांचे शेअर्स देऊ. प्रति शेयर (तो आपल्या कंपनीच्या कामगिरीतून नफा कमावू इच्छितो) जो व्यक्ती आपला कंपनी भविष्यात उत्कृष्ट कामगिरी करू शकेल असे 25 रुपये खरेदी करेल आणि अशा प्रकारे आपल्या कंपनीत आपल्या समूहातील 1% मालकी असलेल्या आपल्या समभागाचा एक भागीदार बना (हे 25 रुपये याला शेअर मार्केट प्राइस म्हणतात). जर गुंतवणुकदार 2 आपले सर्व शेअर्स विकतो तर .... त्याला 25 * 20 = 500 रु. ज्याचा अर्थ असा आहे की त्याला 500 - 200 (गुंतवणूकीत रक्कम) = 300 रु च्या नफा असेल.

     वरील परिच्छेदातील प्रक्रियेवर व त्यावर पुनरावृत्ती होते. ज्या ठिकाणी उपरोक्त प्रक्रिया होते त्यास स्टॉक एक्स्चेंज म्हणतात. भारतात दोन प्रसिद्ध स्टॉक एक्स्चेंज आहेत. एक म्हणजे नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (एनएसई) आणि दुसरे म्हणजे बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज (बीएसई)